☀ مفهوم حقیقی افتنان ☀

بسمک یا مؤثر

***********

سیدنا الاستاد حضرت علامه جوادی آملی روحی فداه در جلسه ی 209 از سلسله دروس تفسیر سوره ی مبارکه ی بقره، ذیل تفسیر آیه ی کریمه ی 124:

{ وَ إِذِ ابْتَلى‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَ‏ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی‏ قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمین‏ }

فرمودند:
فتنه نه یعنی امتحان، افتنان نه یعنی امتحان.

فتنه یعنی گداختن.

وقتی انسان طلا را در آتش داغ می کند، و آب می کند، تا روشن بشود گوهرش چیست؟ این کار را می گویند: فتنه.

فَتَنَ الذّهَبَ بِالنّار » یعنی این طلا را در آتش گذاشت تا روشن بشود خالص است یا مَشُوب است. چون با این فتنه و گداختن، گوهر این طلا روشن می شود.

از اینجا معنای امتحان را از افتنان ب در آورده اند؛ پس نه فِتَن ب معنای امتحان است لغتاً، نه إبتلی ب معنای امتحان است؛ بلکه لازمه ی معناست و چون لازمه ی هر دو، یک امر است؛ لذا یکی را جای دیگری و همراه دیگری استعمال می کنند.

فتحصّل ک نه فتنه ب معنای امتحان است لغتاً نه ابتلاء. بلکه هر دو لازمه ی آن معنای اصلی و لغوی خودشان هستند.